Alles over hulpmiddelen: soorten, keuze en vergoedingen

Wat zijn zorghulpmiddelen en waarom zijn ze handig? 

Simpel gezegd: hulpmiddelen zijn producten die het leven een stukje makkelijker maken.   

Door ze te gebruiken, kan je naaste makkelijker zelf dingen doen. Opstaan bijvoorbeeld of boodschappen doen. Dan heeft hij of zij jouw hulp minder (vaak) nodig.  En je naaste kan langer zelfstandig thuis blijven wonen.  

Er zijn ook hulpmiddelen die jullie beiden kunnen gebruiken, bijvoorbeeld een leefstijlmonitorsysteem, zodat jij op afstand de boel in de gaten kunt houden. 

Wat voor hulpmiddelen zijn er allemaal? 

Meer dan je misschien denkt. Bijvoorbeeld: 

• Hulpmiddelen om dingen vast te houden of op te pakken, zoals een grijper, een stoffer en blik met lange steel of een postvanger 
• Hulpmiddelen voor eten en drinken, zoals bestek met extra grip, borden met antislip en lekvrije drinkbekers
• Hulpmiddelen om kleding aan en uit te trekken, zoals een schoenlepel, steunkoushandschoenen of een glijzak voor steunkousen
• Hulpmiddelen voor het huishouden, zoals blik- of flessenopeners, een robotstofzuiger of een uitschuifbare ramenlapper 
• Hulpmiddelen bij het overeind komen en verplaatsen, zoals een sta-opstoel, grijpbeugels of een looprek
• Hulpmiddelen bij geheugenproblemen en dementie, zoals een medicijndispenser, leefstijlmonitoring op afstand of diverse alarmen 
• Hulpmiddelen voor communicatie en structuur, zoals een agenda-app, seniorentelefoon of robothuisdier 
• Hulpmiddelen voor medische zorg, zoals bloeddrukmeters, incontinentiemateriaal en hulpmiddelen voor beademing 
• Hulpmiddelen om het huis te automatiseren (domotica), zoals een videodeurbel, een app om het licht aan en uit te zetten of een alarmsysteem 
• Hulpmiddelen voor werken en studeren, zoals een leesloep, een computerstandaard of een brailleleesregel 

Weten welke hulpmiddelen er nog meer zijn? Je vindt een compleet overzicht van zorghulpmiddelen op Hulpmiddelenwijzer.nl.

Hoe kies je de juiste hulpmiddelen? 

Door te kijken naar de situatie en naar de behoeften van je naaste: 

• Bij welke activiteit heeft je naaste hulp nodig? Bijvoorbeeld douchen of hobby’s. 
• Hoe belangrijk is het dat je naaste het zelf kan doen? Of wil hij of zij juist liever hulp van iemand? 
• Waarom gaat de activiteit moeilijk? Is het bijvoorbeeld lastig om spullen te verplaatsen, omdat je naaste moeite heeft met optillen of juist met goed vasthouden? 
• Wat hebben jullie al geprobeerd? En hebben jullie al hulpmiddelen die je eventueel kan laten aanpassen? 
• Lost het hulpmiddel het probleem op én zorgt het er niet voor dat deze in de toekomst erger wordt, terwijl er een alternatief is? Een scootmobiel kan je naaste bijvoorbeeld helpen als die slecht ter been is, maar zorgt er ook voor dat hij of zij minder beweegt en spiermassa verliest. Een rollator is dan misschien voor nu een betere keuze. 
• Heeft het hulpmiddel een keurmerk die de kwaliteit waarborgt?

Komen jullie er zelf niet uit en willen jullie advies? Op de website langerthuisinhuis.nl vind je onafhankelijke keuzehulpen voor de aanschaf van hulpmiddelen.

Hoe zorg ik ervoor dat mijn naaste de hulpmiddelen ook echt gebruikt? 

Er zijn een aantal dingen die kunnen helpen. Zorg ervoor dat je naaste: 

• het hulpmiddel makkelijk bij de hand heeft. Plaats een grijper bijvoorbeeld naast de stoel, zodat je naaste zonder op te staan iets van de grond kan pakken. 

• goed met het hulpmiddel om kan gaan. Oefen bijvoorbeeld samen hoe een rollator gebruikt moet worden, zodat je naaste zich er zeker bij voelt en valpartijen voorkomt.In deze video laten we zien hoe je veilig kunt lopen met de rollator.

• niet onnodig veel energie moet gebruiken, terwijl het ook makkelijker kan. Een pillendoos met zeven vakjes bijhouden, kan bijvoorbeeld verwarrend zijn. Een automatische medicijndispenser geeft precies op tijd de juiste pillen vrij.  

Welke hulpmiddelen worden vergoed? 

Met name hulpmiddelen die speciaal bedoeld zijn voor een bepaalde aandoening of beperking, en die je naaste langer dan zes maanden gebruikt.  

• Medisch noodzakelijke hulpmiddelen: De zorgverzekering vergoedt deze vanuit de basisverzekering. Als je naaste een aanvullende verzekering heeft, kan hij of zij ook vergoedingen krijgen voor bepaalde niet-noodzakelijke hulpmiddelen.
• Hulpmiddelen die ervoor zorgen dat iemand zelfstandig kan blijven wonen: , De gemeente kijkt welke hulpmiddelen nodig zijn en vergoed deze vervolgens vanuit de Wmo. 
• Collectieve hulpmiddelen in een zorginstelling voor vervoer en verzorging: De zorginstelling regelt deze vanuit de Wlz. De gemeente (Wmo) of de zorgverzekering vergoeden hulpmiddelen die alleen voor je naaste zijn.  

En wat als een hulpmiddel niet vergoed wordt? 

Kijk dan of je naaste het als zorgkosten kan aftrekken bij de jaarlijkse belastingaangifte. Dan krijgt hij of zij mogelijk een deel van de kosten terug van de Belastingdienst.  

Waar kun je hulpmiddelen kopen? 

Je kunt op verschillende plekken hulpmiddelen kopen. Bijvoorbeeld: 

• Bij een plaatselijke thuiszorgwinkel of hulpmiddelenspeciaalzaak 
• Bij online winkels, zoals de Zorggenoot webshop
• Bij online tweedehandswinkels, zoals Marktplaats of zorgoutlet.nl 
• Met een oproep via de buurtapp, social media of een briefje op het prikbord van de supermarkt 

Kun je ook hulpmiddelen lenen of huren? 

Ja, dat kan. Heeft je naaste een hulpmiddel hooguit een paar maanden nodig? Dan kun je ook een hulpmiddel lenen of huren bij een thuiszorgwinkel. 

Op Zorgkaartnederland vind je een overzicht met adressen van thuiszorgwinkels.

Om even samen te vatten 

Hulpmiddelen helpen je naaste om meer zelfstandig te blijven.   

Er zijn veel soorten hulpmiddelen, van grijpers en aangepaste bestekken tot rollators en hulpmiddelen voor geheugenproblemen.  

Het kiezen van het juiste hulpmiddel hangt af van de situatie en de behoeften van je naaste.  

Heeft je naaste een hulpmiddel nodig die speciaal voor zijn of haar aandoening bedoeld is en gebruikt je naaste deze langer dan zes maanden? Dan kan je naaste mogelijk een vergoeding krijgen voor het hulpmiddel via de zorgverzekering, Wmo of deWlz.   

Hulpmiddelen kunnen gekocht, maar ook gehuurd of geleend worden. Je kunt ze vinden in thuiszorgwinkels, hulpmiddelenwebshops en tweedehands via bijvoorbeeld Marktplaats. 

Wat nu? 

Zijn er dingen die je naaste niet (goed) zelf kan? Kijk dan eens of een hulpmiddel kan helpen, zodat hij of zij het wel zonder jouw hulp kan.  

Daar help je niet alleen je naaste mee, maar ook jezelf.