Zo regel je vervangende zorg (respijtzorg), zodat je even tijd voor jezelf hebt
Soms kun je er even niet zijn voor je naaste. Misschien omdat je op vakantie wil, je zelf naar het ziekenhuis moet, of wekelijks tijd voor jezelf nodig hebt. Maar wie zorgt er dan voor jouw partner, ouder, kind of buur? Met respijtzorg of vervangende zorg neemt iemand tijdelijk zorgtaken van je over. In dit artikel lees je wat respijtzorg is, welke vormen er zijn, hoe je het regelt en wat je kunt doen als je naaste er moeite mee heeft.
Wat houdt respijtzorg precies in?
Bij respijtzorg neemt iemand anders de zorg van je over, zodat jij tijd hebt voor jezelf of andere verplichtingen. Tijdelijk of bijvoorbeeld elke week. Je noemt het ook wel vervangende zorg.
Ik kan mijn naaste toch niet zomaar achterlaten?
Respijtzorg voelt misschien als een luxe. Maar het is niets om je schuldig over te voelen. Soms heb je het gewoon even nodig.
En je laat je naaste niet zomaar achter: iemand anders neemt de zorg even van je over. Zodat jij tijd vrij hebt voor andere belangrijke dingen, bijvoorbeeld:
- Jij hebt rust of hersteltijd nodig.
- Je wilt op vakantie of op bezoek bij familie.
- Je moet zelf naar het ziekenhuis of arts.
- Je hebt behoefte aan tijd voor werk, hobby’s of sociale contacten.
Door tijd voor jezelf te nemen, help je uiteindelijk ook je naaste. Je voorkomt dat je overbelast raakt en uitvalt.
Welke soorten respijtzorg zijn er?
Je hebt verschillende soorten respijtzorg. Welke het best past hangt af van wat je nodig hebt. Én van wat jij en je naaste fijn vinden.
Je naaste blijft thuis
- Zorg aan huis: Een vrijwilliger of zorgverlener neemt tijdelijk jouw taken over.
- Oppas aan huis (bij kinderen): Iemand komt bij jou thuis oppassen. Dit regel je bijvoorbeeld via een organisatie zoals Zorgoppas.
Je naaste verblijft tijdelijk ergens anders
- Logeeropvang: Tijdelijke opname in een zorginstelling of logeerhuis
Je hebt wekelijks of regelmatig ruimte nodig
- Dagopvang/dagbesteding: Je naaste doet buitenshuis mee aan activiteiten met begeleiding.
- Ondersteund vrijwilligerswerk: Je naaste doet vrijwilligerswerk onder begeleiding, bijvoorbeeld via DemenTalent.
- Hulp uit je netwerk: Buren of familie die springen wekelijks of regelmatig bij.
Je wilt samen iets doen, maar hebt hulp nodig
- Zorg tijdens vakantie: Je gaat samen weg, maar wel met zorgondersteuning.
- Ontmoetingscentra of huiskamers: Jullie doen samen activiteiten, met ondersteuning.
- Begeleiding bij uitjes: Een vrijwilliger helpt bij bijvoorbeeld een ziekenhuisbezoek of wandeling.
Hoe regel je respijtzorg?
Dat ligt eraan welke respijtzorg je wilt regelen en wat jullie situatie is. Dat bepaalt waar je moet zijn:
Via Zorgverzekering regel je:
- thuiszorg
- tijdelijke vervangende mantelzorg (als je aanvullend verzekerd bent)
Via de gemeente (WMO & Jeugdwet) regel je:
- logeeropvang
- dagbesteding
- medisch kinderdagverblijf
- zorgoppas voor voor kinderen
Via het Zorgkantoor (Wlz) regel je:
- deeltijdopname in verpleeghuis
- extra hulp en verzorging in huis
Via een lokale welzijnsorganisatie of mantelzorgsteunpunt regel je:
- vrijwilligers
- huiskamer en dagopvang light (niet-geindiceerde dagopvang)
Wat kost respijtzorg en wordt het vergoed?
Dat hangt af van de vorm en hoe je het regelt. In veel gevallen wordt respijtzorg (deels) vergoed:
- Via de gemeente (Wet maatschappelijke ondersteuning of Jeugdwet): vaak een vaste lage eigen bijdrage (ca. €21 per maand). Deze bijdrage is voor alle hulp die je in totaal vanuit de Wmo ontvangt, niet alleen voor respijtzorg.
- Via het zorgkantoor (Wet langdurige zorg): inkomensafhankelijke bijdrage, als je naaste een Wlz-indicatie heeft. Deze bijdrage is voor alle zorg die je vanuit de Wlz krijgt, niet alleen voor respijtzorg.
- Via de zorgverzekering (Zorgverzekeringswet): soms wordt tijdelijke vervangende zorg vanuit een aanvullende verzekering vergoed
- Zelf regelen: je betaalt zelf, tenzij je een vergoeding krijgt via een pgb of andere regeling.
Gemeentes en zorgverzekeraars wijzen vaak naar elkaar. Wordt je van het kastje-naar-de-muur gestuurd? Bel dan onze hulplijn. Wij denken met je mee.
Maar wat als mijn naaste niet wil?
Veel mantelzorgers lopen hier tegenaan. Je naaste voelt zich misschien onveilig bij een vreemde, of wil jou niet ‘kwijt’. Toch is het belangrijk om het gesprek open te voeren:
- Leg uit dat je niet stopt met zorgen, maar tijdelijk ondersteuning nodig hebt.
- Begin klein: bijvoorbeeld een dagdeel per week.
- Kies samen een vorm en aanbieder die goed voelt.
- Vraag een mantelzorgmakelaar om mee te denken over het gesprek of een proefperiode.
Even samenvatten
- Respijtzorg betekent dat iemand tijdelijk jouw zorgtaken overneemt. Het helpt je om op adem te komen én om de zorg beter vol te houden.
- Het is er in veel vormen: van logeerzorg tot dagopvang of hulp aan huis.
- Je regelt respijtzorg via de gemeente, zorgverzekering, het zorgkantoor of zelf.
- Als je naaste moeite heeft met het idee, begin dan klein en betrek hem of haar bij de keuze.
Wat nu?
Wil je respijtzorg regelen, maar weet je niet waar je moet beginnen of ziet je naaste het niet zitten? Onze mantelzorgmakelaars denken met je mee.
En helpen je ook met het regelen van de zorg.
📞 Bel ons op 085 - 401 68 67
📅 Of plan een gesprek met een mantelzorgmakelaar voor een moment dat jou uitkomt
